W dniu 27 listopada 2020 r. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego, w sprawie o sygn. III CZP 12/20, w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Toruniu, podjął uchwałę następującej treści:
Sąd niewłaściwy, do którego skierowano zażalenie podlegające rozpoznaniu na podstawie art. 3941a § 1 k.p.c. przez inny skład sądu pierwszej instancji, przekazuje zażalenie do rozpoznania sądowi właściwemu (art. 200 § 14 w związku z art. 391 § 1, art. 397 § 3 i art. 3941a § 2 k.p.c.).
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu podjętej uchwały wskazał, iż zmiana stanu prawnego dokonana ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1468), polegająca m.in. na uchyleniu wstępnej kontroli środka odwoławczego w sądzie i poszerzeniu kręgu postanowień zaskarżalnych zażaleniem podlegającym rozpoznaniu przez inny skład sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie (art. 3941a § 1, art. 3942 k.p.c.) nie rzutuje na dotychczas wyrażone przez Sąd Najwyższy stanowisko m.in. w uchwale z dnia 15 maja 2013 r., sygn. III CZP 91/12, iż sąd niewłaściwy, do którego skierowano zażalenie, przekazuje je do rozpoznania sądowi właściwemu.
Podkreślone dalej zostało, iż zażalenie, o który mowa w ww. przepisach, nie stanowi konstrukcyjnie odmiennego środka zaskarżenia, lecz stanowi jedno z wielu przewidzianych ustawą odstępstw od klasycznego modelu zażalenia.
Jeżeli zatem błąd strony sprowadza się do skierowania środka zaskarżenia do niewłaściwego sądu, przy zachowaniu wszelkich pozostałych wymagań związanych z treścią środka zaskarżenia i ustawowymi przesłankami jego dopuszczalności, sankcja w postaci odrzucenia zażalenia jawiłaby się w ocenie Sąd Najwyższego jako zbyt daleko idąca i nieproporcjonalna.