Dnia 27 stycznia 2022 roku weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 17 listopada 2021 roku o pomocy społecznej, która ma umożliwić łatwiejsze zwolnienie się z obowiązku płacenia przez dzieci za pobyt rodziców w DPS, którzy nie wywiązywali się z obowiązków rodzinnych, w tym alimentacyjnych.
Ustawa znowelizowała dwa przepisy – art. 64 i 64a. Pierwszy wskazuje, kiedy, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, członek rodziny może być zwolniony z opłacenia pobytu w domu pomocy społecznej. Do dotychczasowych sześciu przypadków (m.in. długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie, ciąża lub samotne wychowywanie dziecka), dodano obecnie siódmy – gdy osoba obowiązana do wnoszenia opłaty wykaże rażące naruszenie przez osobę kierowaną do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu obowiązku alimentacyjnego lub innych obowiązków rodzinnych względem osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty. Naruszenie trzeba wykazać np. na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku.
Art. 64a ww. ustawy wskazuje natomiast przypadek, gdy następuje obligatoryjne zwolnienie osoby z konieczności ponoszenia opłat z pobyt mieszkańca domu pomocy społęcznej. Nowelizacja rozszerzyła dotychczasowy katalog na wszystkie przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, a nie jedynie przestępstwa z użyciem przemocy oraz popełnione nie tylko na szkodę osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty, ale także jej bliskich (zstępnego, rodzeństwa małoletniego lub pełnoletniego nieporadnego ze względu na wiek, stan psychiczny lub fizyczny, drugiego rodzica). Nie dotyczy to jednak skazań, które uległy zatarciu.
Znowelizowane przepisy stosuje się także do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.