W dniu 1 stycznia 2021 r. na mocy ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, dodano art. 3855, art. 5564, art. 5565 oraz art. 5765 do Kodeksu cywilnego oraz art. 38a do ustawy o prawach konsumenta, na podstawie których przyznano osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą ochronę konsumencką w niektórych czynnościach prawnych z udziałem przedsiębiorców.
Zgodnie z powyższymi artykułami, przepisy dotyczące konsumenta w zakresie:
- niedozwolonych klauzul umownych (art. 3851 – art. 3853 Kodeksu cywilnego),
- rękojmi za wady (art. 556 – 576 Kodeksu cywilnego, za wyjątkiem: 558 § 1 zdanie drugie Kodeksu cywilnego oraz art. 563 i art. 567 § 2 Kodeksu cywilnego dotyczących kupującego),
- roszczenia sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej (art. 5761 – art. 5764 Kodeksu cywilnego),
- prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (art. 27 – art. 38 ustawy o prawach konsumenta),
stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
W uzasadnieniu do projektu ustawy, przewidującego ww. zmiany wskazano, że „Z praktyki stosowania kodeksowej definicji konsumenta wynika, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, zawierając umowę z innym przedsiębiorcą – profesjonalistą (oferującym świadczenie z zakresu swojej branży lub specjalizacji) jest traktowana także jako podmiot profesjonalny, nawet wtedy, gdy umowa ta nie jest bezpośrednio związana z branżą lub specjalizacją, którą ta osoba wykonuje/reprezentuje (…) Przedsiębiorca dokonujący czynności prawnej z innym przedsiębiorcą, gdy nie dysponuje on odpowiednią wiedzą i doświadczeniem koniecznym do oceny przedmiotu tej czynności, nie może korzystać z ochrony konsumenckiej, mimo, że znajduje się w tym zakresie w tej samej sytuacji, w jakiej znajduje się konsument (z założenia podmiot nieprofesjonalny). Przedstawione w projekcie rozwiązanie ma na celu przeciwdziałanie ww. problemowi”.
Co istotne, nowych przepisów nie stosuje się do umów zawartych przed dniem 1 stycznia 2021 r., zaś nowych przepisów Kodeksu cywilnego nie stosuje się również do umów zawieranych przez przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, w oparciu o które przedsiębiorcy otrzymują wsparcie pochodzące ze środków publicznych w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego lub innych środków o podobnym charakterze.