Sprawy przeciwko ubezpieczycielom z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia pojazdów mechanicznych z zakresu OC stanowią sporą część postępowań, które toczą się przed polskimi sądami. Wśród nich dominują procesy o dopłatę do kosztów naprawy oraz o zapłatę za najem pojazdu zastępczego. Z jednej strony wydaje się, że w tych sprawach zapadło już tyle orzeczeń w sądach różnych instancji, a także przed Sądem Najwyższym, że nie ma już miejsca na żadne wątpliwości. Okazuje się, że ciągle jednak pojawiają się na kanwie tych spraw pytania, na które odpowiedzieć musi Sąd Najwyższy.
Jedna z takich sytuacji wystąpiła w postępowaniu o sygn. akt: III CZP 63/19, w której Sąd Najwyższy wydał całkiem niedawno, bo 13 marca 2020 r. uchwałę w składzie 3 sędziów.
Pytanie brzmiało:
Czy wymagalne zobowiązanie do zapłacenia czynszu najmu pojazdu zastępczego, ciążące na osobie poszkodowanej w wypadku komunikacyjnym, skutkiem którego była niemożność korzystania z własnego samochodu, stanowi szkodę, a poszkodowany posiada wierzytelność z tego tytułu w stosunku do sprawcy wypadku oraz zakładu ubezpieczeń, z którym sprawca związany jest umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów?
Sąd Najwyższy odpowiedział następująco:
Zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym.
Rzecz sprowadzała się do tego, czy koniecznym jest, by osoba poszkodowana w zdarzeniu komunikacyjnym, w związku z którym wynajęła pojazd zastępczy na czas naprawy, ponosi szkodę z chwilą faktycznej zapłaty należności na rzecz wypożyczalni lub warsztatu trudniącego się także najmem pojazdów zastępczych, czy wystarczy, że zostanie obciążona obowiązkiem zapłaty z tego tytułu, a powstałe zobowiązanie będzie wymagalne. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że wystarczy samo wymagalne zobowiązanie, by powstała szkoda. A skoro istnieje szkoda, to można jej dochodzić od sprawcy lub jego ubezpieczyciela.
Uchwała SN z dnia 13 marca 2020 r. sygn. akt: III CZP 63/19